28η του Οκτώβρη. Μια τέτοια μέρα το 1940, ο ελληνικός λαός απάντησε «όχι» στο φασισμό. Αντιστάθηκε και πολέμησε. Ανέκοψε τη φασιστική επίθεση από την Ιταλία και όταν αυτή ενισχύθηκε από τους φασίστες της Βουλγαρίας και τους ναζί της Γερμανίας δεν λύγισε ποτέ στην πράξη. Εγκαταλελειμένος από τους αστούς που είτε συνεργάστηκαν με τους κατακτητές, είτε έγιναν λαγοί για να σώσουν το τομάρι τους, ο ελληνικός λαός αντιστάθηκε και κέρδισε την τριπλή κατοχή. Κέρδισε την πείνα. Πάλεψε για λαοκρατία και ηττήθηκε μόνο όταν επέμβηκε ο αγγλικός (και αργότερα ο αμερικανικός) ιμπεριαλισμός και όταν λανθασμένα συνθηκολόγησε.
Τι κι αν ο φασίστας Μεταξάς δεν είπε «όχι», αλλά «ώστε έχουμε πόλεμο»; Το είπε στους ομογάλακτους του φασίστες, γιατί ακριβώς ο φασισμός υπηρετεί το βάρβαρο σύστημα που τον γεννά. Το «ώστε έχουμε πόλεμο» του Μεταξά κρύβει την απογοήτευσή του για τη σύρραξη με ένα ιδεολογικά συγγενές του καθεστώς, αλλά και τον εξαναγκασμό του σε αυτή τη θέση ελέω των στρατηγικών συμφερόντων της ντόπιας αστικής τάξης και της διασύνδεσης της με το βρετανικό κεφάλαιο και τον αγγλικό ιμπεριαλισμό.
Τι κι αν λογάριαζε να συνθηκολογήσει λίγο αργότερα υπό τη δύναμη των όπλων, όπως θα έκανε αργότερα προς τους ναζί ο διάδοχός του στο φασιστικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου; Ο λαός είπε το πραγματικό «όχι» στο μέτωπο απέναντι στο στρατό της φασιστικής Ιταλίας και συνέχισε να γράφει με αίμα το δικό του «όχι» μέσα από την εποποιία της αντίστασης στις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Τι κι αν το καθεστώς παράδωσε τους κομμουνιστές φυλακισμένους του στους ναζί κατακτητές, αφού πρώτα τους αρνήθηκε το δικαίωμα να υπερασπιστούν το λαό τους στο μέτωπο ενάντια στο στρατό του φασίστα Μουσολίνι; Οι καταδιωκόμενοι έγιναν καθοδηγητές της πάλης του ελληνικού λαού ενάντια στον κατακτητή, την ώρα που οι διώκτες τους (προ και κατά τη διάρκεια του μεταξικού καθεστώτος) είτε συνθηκολογούσαν, είτε γίνονταν δοσίλογοι και ταγματασφαλίτες, είτε έτρεχαν στο εξωτερικό αφήνοντας το λαό στο έλεος του…
Όλα αυτά απαντούν στην ανιστόρητη προπαγάνδα τους για δήθεν «εθνική ενότητα». Προπαγάνδα που στοχεύει να «αθωώσει» τους πολιτικούς προγόνους τους (είτε είναι ο Μεταξάς, είτε οι άλλοι αστοί που συνθηκολόγησαν, πρόδοσαν ή έφυγαν στο εξωτερικό), αλλά ακόμη πιο σημαντικά στοχεύει στο σήμερα, να αποκρύψει τον ταξικό πόλεμο και να καθυποτάξει τα λαϊκά στρώματα στα αφεντικά κάτω από ψευδαισθήσεις περί «εθνικής ενότητας».
Σήμερα αποδίδουμε φόρο τιμής σε όσους έπεσαν στον αντιφασιστικό αγώνα και σε όσους απελευθέρωσαν την Ελλάδα μόνο για να γίνουν ξανά διωκόμενοι από τους δοσίλογους ταγματασφαλίτες και χίτες που από συνεργάτες των ναζί ενδύθηκαν το μανδύα του δήθεν αντιστασιακού! Αποδίδουμε φόρο τιμής και στους Κύπριους που συμμετείχαν σε αυτή την πάλη του ελληνικού λαού που συνεχίστηκε και αργότερα μέσα από τις τάξεις του ΔΣΕ. Παράλληλα θυμόμαστε το ρόλο των δοσίλογων από τους γερμανοτσολιάδες μέχρι τους χίτες του Γρίβα, που άμεσα ανέλαβαν νέο ρόλο μετά την απελευθέρωση. Νέο ρόλο που είχε τον ίδιο στόχο, αλλά άλλο συνεργάτη. Από συνεργάτες των Γερμανών ναζί έγιναν συνεργάτες των Βρετανών και των Αμερικανών ιμπεριαλιστών. Συνεργάτες στα εγκλήματα ενάντια στον ελληνικό λαό. Και είναι οι ιμπεριαλιστές που τους έσωσαν από το δίκαιο χέρι της τιμωρίας του λαού. Όπως έσωσαν τον Γρίβα οι Άγγλοι στο Θησείο και δεν είχε την τύχη άλλων δοσίλογων, όπως οι προδότες δοσίλογοι ταγματασφαλίτες που έχασαν τη μάχη του Μελιγαλά.
Τα διδάγματα τέτοιων επετείων για μας είναι απλά. Ότι η κάθε πάλη, από την υπέρασπιση των συνόρων μέχρι την αντίσταση στο φακέλωμα, δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από τη συνολική πάλη για ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος. Τα «όχι» τα λένε οι λαοί και τα μετατρέπουν σε κατάφαση με την αντίσταση και την εξέγερσή τους. Η ιστορία δεν πρόκειται να κινηθεί προοδευτικά όσο η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα επιλέγουν να συνθηκολογούν με τον εκμεταλλευτή και τον εχθρό τους.
Τα διδάγματα τέτοιων επετείων μπορούν να συνοψιστούν σε τρία συνθήματα, αλλά και στο σύνθημα που αναγραφόταν σε ένα ιστορικό πανό του ΕΑΜ:
- «Δεν θα περάσει ο φασισμός»
- «Λαέ θυμήσου το χώμα που πατάς λευτέρωσε ο Άρης και το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ»
- «Ποτέ πιά Βάρκιζα»
- «Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα – ΕΑΜ»
Επιτροπή Μορφωτικής Δράσης Αθλητικού Λαϊκού Σωματείου ΟΜΟΝΟΙΑ 1948
